Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ dựa vào phản ứng cháy

Cập nhật lúc: 14:56 10-12-2015 Mục tin: Hóa học lớp 11


Bài tập xác định công thức phân tử của ankan dựa vào phản ứng cháy là dạng bài tập phổ biến rất hay. Khi làm bài tập này cần chú ý gì? Có phương pháp giải nhanh gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn.

 

BÀI TẬP: XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC HỢP CHẤT TỪ PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY

VÍ DỤ MINH HỌA

Ví dụ 1: Cho 5,6 lít ankan thể tích đo ở 27,3oC và 2,2 atm tác dụng hết với clo ngoài ánh sáng thu được một dẫn xuất clo duy nhất có khối lượng 49,5 gam. Công thức phân tử của ankan là:

A. C4H10                         B. C3H8                     C. CH4                  D. C2H6

Lời giải

Số mol ankan bằng số mol dẫn xuất và bằng: . (Hằng số )

Công thức dẫn xuất là CnH2n+2-xClx có khối lượng phân tử: 14n + 2 - x + 35,5x = 99.

Vậy x = 2, n = 2 là phù hợp.

è Đáp án: D. C2H6.

Ví dụ 2: Nạp một hỗn hợp gồm 20% thể tích khí ankan A ở thể khí và 80% thể tích oxi (dư) vào một khí nhiên kế. Sau khi cho nổ hỗn hợp rồi cho hơi nước ngưng tụ, đưa bình về điều kiện nhiệt độ ban đầu thì thấy áp suất trong khí nhiên kế giảm đi 2 lần. Công thức phân tử của A là:

A. C2H6                          B. C3H8                              C. C4H10               D. CH4

Lời giải

CnH2n+2 + (3n+1)/2O2 è nCO2 + (n+1)H2O

è Tự chọn lượng chất ta có hệ thức:

è n = 2                     

(Có thể xây dựng hệ thức tổng quát: )

è Đáp án A. C2H6

Ví dụ 3: Khi đốt cháy hoàn toàn 0,72 gam một chất hữu cơ A thu được 1,12 lít CO2 (đktc) và 1,08 gam H2O. A có phân tử khối là 72 và khi cho tác dụng với clo (có askt) thì thu được bốn dẫn xuất monocle. A có tên gọi là:

A. isopentan                  B. 2, 2-đimetylpropan   C. neopentan                 D. pentan

Lời giải

CxHyOz + (x + y/4 - z/2)O2 è xCO2 + y/2H2O

Số mol A là 0,01. Số mol CO2 là 0,05. Số mol H2O là 0,06.

è x = 0,05/0,01 = 5

è y = 0,06*2/0,01 = 12

è z = 72 - 12*5 - 12 = 0.

Vậy CTPT của A là: C5H12

Do A tác dụng với clo thu được bốn dẫn xuất monoclo nên A là: CH3-CH(CH3)-CH2-CH3  (isopentan)

Các đồng phân:

+ CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 (tạo 3 dẫn xuất monoclo - n-pentan).

+ CH3-C(CH3)2-CH3 (tạo 1 dẫn xuất monoaclo duy nhất - neopentan hay 2,2-đimetylpropan).

Chú ý:

+ CH3-CH(CH3)- : Iso

+ CH3-C(CH3)2-: Neo

+ CH3-CH2-CH(CH3)-: Tert

Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 1,12 lít hỗn hợp 2 ankan thu được 1,792 lít CO2 (đktc). Biết rằng ankan có khối lượng phân tử lớn hơn có số mol nằm trong khoảng 15% đến 25% tổng số mol của hỗn hợp. Công thức của 2 ankan là:

A.CH4 và C3H8              B. C2H6 và C3H8           

C. CH4 và C4H10            D. CH4 và C2H6

Lời giải

m và n lần lượt là số nguyên tử cacbon của hai ankan (m>n). Vậy ta có:

mx + n(0,05-x) = 0,08 à

à Giải ra ta được:     à n < 1,6 à n = 1 à 3,4 < m < 5 à m = 4

* Chú ý: Ta có thể nhận ra ngay có một ankan là CH4 nhờ số nguyên tử C trung bình:  = 0,08/0,05 = 1,6. Rồi từ đó biện luận tìm m.

Đáp án: C. CH4 và C4H10

Ví dụ 5:  Xác định công thức phân tử  và viết công thức cấu tạo của các hiđrocacbon trong mỗi trường hợp sau :

  a. Đốt cháy hoàn toàn 1 lít ankan A sinh ra 3 lít CO2. Các thể tích đo cùng điều kiện.                                              

  b. Đốt cháy hoàn toàn 1 ankan B với lượng O2 vừa đủ thì thấy tổng số mol các chất trước phản ứng bằng tổng số mol các chất sau phản ứng.

Dặt CTTQ của ankan A:

+ (3n+ 1) /2 O2  →  nCO2  + (n + 1)H2O

1 + (3n+ 1) /2 = n + n  + 1

→ n= 1

CTPT của B: CH4     

Ví dụ 6:  Đốt cháy hoàn toàn 19,8 gam hỗn hợp X gồm hai ankan sau phản ứng thu được 57,2 gam CO2.

  a. Tính khối lượng nước tạo thành và số mol O2 phản ứng.

  b. Nếu 2 ankan trên là đồng đẳng liên tiếp. Hãy xác định 2 ankan đó và tính % theo khối lượng mỗi ankan.

Ví dụ 7:  Đốt cháy V(lít) hỗn hợp hai ankan kế tiếp trong dãy đồng đẳng. Dẫn sản phẩm lần lượt qua bình 1 đựng CaCl2 khan rồi bình 2 đựng dung dịch KOH. Sau thí nghiệm khối lượng bình 1 tăng 6,43gam và bình 2 tăng 9,82 gam.

a. Lập công thức hai ankan.

b. Tính % theo số mol các ankan trong hỗn hợp, tính V (đkc).

BÀI TẬP ÁP DỤNG

Câu 1: Hiđrocacbon mạch hở X trong phân tử chỉ chứa liên kết σ và có hai nguyên tử cacbon bậc ba trong một phân tử. Đốt cháy hoàn toàn 1 thể tích X sinh ra 6 thể tích CO2 (ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Khi cho X tác dụng với Cl2 (theo tỉ lệ số mol 1 : 1), số dẫn xuất monoclo tối đa sinh ra là:              

A. 3.                               B. 4.                                         C. 2.                            D. 5.

Câu 2: Đốt cháy một hỗn hợp gồm nhiều hiđrocacbon trong cùng một dãy đồng đẳng nếu ta thu được số mol H2O > số mol CO2 thì CTPT chung của dãy là:

A. CnHn, n ≥ 2.                                                               B. CnH2n+2, n ≥1 (các giá trị n đều nguyên).
C. CnH2n-2, n≥ 2.                                                 D. Tất cả đều sai.

Câu 3: Đốt cháy các hiđrocacbon của dãy đồng đẳng nào dưới đây thì tỉ lệ mol H2O : mol CO2 giảm khi số cacbon tăng.

A. ankan.                       B. anken.                                 C. ankin.                      D. aren

Câu 4: Đốt cháy một hỗn hợp hiđrocacbon ta thu được 2,24 lít CO2 (đktc) và 2,7 gam H2O thì thể tích O2 đã tham gia phản ứng cháy (đktc) là:

A. 5,6 lít.                        B. 2,8 lít.                                  C. 4,48 lít.                   D. 3,92 lít.

Câu 5: Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon X thu được 0,11 mol CO2  và 0,132 mol H2O. Khi X

tác dụng với khí clo thu được 4 sản phẩm monoclo. Tên gọi của X là:

A. 2-metylbutan.                                                            B. etan.                                   

C. 2,2-đimetylpropan.                                                    D. 2-metylpropan.

 

Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây:

2k7 Tham gia ngay group chia sẻ, trao đổi tài liệu học tập mễn phí

Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Hóa lớp 11 - Xem ngay

>> Lộ Trình Sun 2025 - 3IN1 - 1 lộ trình ôn 3 kì thi (Luyện thi TN THPT & ĐGNL; ĐGTD) tại Tuyensinh247.com. Đầy đủ theo 3 đầu sách, Thầy Cô giáo giỏi, 3 bước chi tiết: Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng đáp ứng mọi kì thi.

Cập nhật thông tin mới nhất của kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia 2021