Xác định một nguyên tố khi biết thành phần nguyên tố trong đó trong công thức hợp chất

XÁC ĐỊNH MỘT NGUYÊN TỐ KHI BIẾT THÀNH PHẦN NGUYÊN TỐ

TRONG CÔNG THỨC HỢP CHẤT

Cần nhớ một số điểm sau:

            - Hóa trị cao nhất với oxi của nguyên tố = STT nhóm A.

            - Hóa trị với H( nếu có) = 8 -  hóa trị cao nhất với oxi.

            - % khối lượng của A trong hợp chất A_xB_y  là:  %A= M_A*100/M.

            - Muốn xác định nguyên tố đó là nguyên tố nào cần tìm được M =?.

Ví dụ 1. Nguyên tố R có hóa trị cao nhất trong oxit gấp 3 lần hóa trị trong hợp chất với hiđro.

a. Hãy cho biết hóa trị cao nhất của R trong oxit.

b. Trong hợp chất của R với hiđro có tỉ lệ khối lượng:  . Không dùng bảng tuần hoàn, cho biết kí hiệu của nguyên tử R.

Lời giải

a. Gọi hóa trị cao nhất của R trong oxit là m, hóa trị trong hợp chất với hiđro là n. Ta có: m + n = 8.

Theo bài: m = 3n. Từ đây tìm được m =6; n = 2.

b. Công thức hợp chất R với hiđro là H₂R. Theo bài:  nên R = 32.

Gọi tổng số hạt proton, nơtron của R là P, N. Ta có P + N = 32.

Ta có: P  1,5P   P  1,5P   12,8  16.

Mặt  khác, R thuộc nhóm VI (hóa trị cao nhất trong oxit bằng VI) nên dựa vào cấu hình electron khi P = 13, 14, 15, 16 ta thấy P = 16 thỏa mãn.

Vậy kí hiệu của nguyên tử R là: .

Ví dụ 2. Một nguyên tố tạo hợp chất khí với hidro có công thức RH₃.Nguyên tố này chiếm 25,93% về khối lượng trong oxit bậc cao nhất. Xác định tên nguyên tố. 

Lời giải

Hợp chất với Hiđro là RH₃ => Chất cao nhất với oxi có công thức là: R₂O₅ 
Ta có : (2.R) / (16.5) = 25.93/74.07 
=>  R= 14 => R là nguyên tố Nitơ 
Ví dụ 3.  Oxit cao nhất của một nguyên tố chứa 72,73% oxi, còn trong hợp chất khí với hidro chứa 75% nguyên tố đó.Viết công thức oxit cao nhất và hợp chất khi với hidro. 

Lời giải

Gọi hợp chất với hidro có công thức là : RHx , hợp chất với ôxi có công thức là R₂O_8-x 
Ta có: 
(1) (2.R) / 16(8-x )= 27.27/72.73. 
(2) R/x = 75/ 25 = 3 
=> R= 3x thay vào pt(1) ta có đáp án : x= 4 và ==> R = 12 
Vậy R là cacbon=> CO₂ và CH₄ 
Ví dụ 4. Oxit cao nhất của một nguyên tố R chứa 38,8% nguyên tố đó,còn trong hợp chất khí với hidro chứa 2,74% hidro. Xác định nguyên tố R.

Lời giải

Tương tự bài trên ta cũng có 2 pt 
(1) 2R/ 16(8-x) = 38.8/ 61.2 
(2) R/ x = 97.26/2.74 
=> R = 35.5x thay vào pt(1) ta có đáp án : x= 1 và ==> R= 35.5 (Clo) 
Vậy R là clo

Ví dụ 5. Oxit cao nhất của nguyên tố R thuộc nhóm VI_A có 60% oxi về khối lượng.Hãy xác nguyên tố R và viết công thức oxit cao nhất.

Lời giải

Nhóm VIA nên hợp chất oxit bậc cao là RO₃ 
Ta có: R/ 48 = 40/60 vậy R= 32 ( Lưu huỳnh) 
==> Công thưc Oxit cao nhất là : SO₃ 

Ví dụ 6. hợp chất khí với hidrro của nguyên tố R thuộc nhóm IVA có chứa 25% hidro về khối lượng.Xác định nguyên tố R và viết công thức oxit cao nhất. 

Lời giải

R có hóa trị IV, công thức hợp chất khí với hidro là RH₄

=  

=> M_R =  = = 12

=> Cacbon

Công thức oxit cao nhất là: CO2

(công thức hợp chất khí : CH4)
Ví dụ 7.  Nguyên tố R có hóa trị cao nhất trong oxit gấp 3 lần hóa trị trong hợp chất với hiđro.

a. Hãy cho biết hóa trị cao nhất của R trong oxit.

b. Trong hợp chất của R với hiđro có tỉ lệ khối lượng:  .

Không dùng bảng tuần hoàn, cho biết kí hiệu của nguyên tử R.

Lời giải

a. Gọi hóa trị cao nhất của R trong oxit là m, hóa trị trong hợp chất với hiđro là n. Ta có: m + n = 8.

Theo bài: m = 3n. Từ đây tìm được m =6; n = 2.

b. Công thức hợp chất R với hiđro là H₂R. Theo bài:  nên R = 32.

Gọi tổng số hạt proton, nơtron của R là P, N. Ta có P + N = 32.

Ta có: P  1,5P   P  1,5P   12,8  16.

Mặt  khác, R thuộc nhóm VI (hóa trị cao nhất trong oxit bằng VI) nên dựa vào cấu hình electron khi P = 13, 14, 15, 16 ta thấy P = 16 thỏa mãn.

Vậy kí hiệu của nguyên tử R là: .