Phản ứng oxi hóa

PHẢN ỨNG OXI HOÁ - KHỬ

I. Phản ứng oxi hoá- khử:

1. Xét phản ứng có oxi tham gia:

 VD1:

   Số oxh của Mg tăng từ 0 lên +2, Mg nhường electron:

     Oxi nhận electrron: 

Quá trình Mg nhường electron là quá trình oxh Mg.

Ở phản ứng (1): Chất oxh là oxi, chất khử là Mg.

VD2 : 

    Số oxh của đồng giảm từ +2 xuống 0, đồng trong CuO nhận thêm 2 electron:

Số oxh của H tăng từ 0 lên +1, H nhường đi 1 e:

 => Quá trình  nhận thêm 2 electron gọi là quá trình khử    (sự khử ).  

   Phản ứng (2):  Chất oxh là CuO, chất khử là Hiđro.

Tóm lại:

    + Chất khử ( chất bị oxh) là chất nhường electron.

    + Chất oxh ( Chất bị khử) là chất thu electron.

    + Quá trình oxh ( sự oxh ) là quá trình nhường electron.

    + Quá trình khử (sự khử ) là quá trình thu electron.

2.Xét phản ứng không có oxi tham gia 

   Phản ứng (5) nguyên tử N^-3 nhường e, N⁺⁵ nhận e

  à có sự thay đổi số oxh của một nguyên tố.

3.Phản ứng oxi hoá- khử

 ĐN:  Phản ứng oxh – khử là phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển electron giữa các chất phản ứng, hay pư oxh – khử là phản ứng hóa học trong đó có sự thay đổi số oxh của một số nguyên tố.

II. Lập PTHH của phản ứng oxi hoá khử:

Bước 1: Xác định số oxh của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử:

Bước 2: Viết quá trình oxh và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình

Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxh và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận

Bước 4:  Đặt hệ số của các chất oxh và khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Kiểm tra cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố và cân bằng điện tích hai vế để hoàn thành PTHH

Ví dụ : Lập PTHH của phản ứng oxi hoá khử sau :

              NH₃ + Cl₂ à N₂ + HCl

Bước 1 : 

Số oxh của N tăng từ -3 lên 0 : Chất khử

Số oxh của Cl giảm từ 0 xuống -1 : Chất oxh

Bước 2 :

Quá trình oxh :

Quá trình khử :

Bước 3 :

Quá trình oxh :          x 1

Quá trình khử :        x 3                  

Bước 4 : 2NH₃ + 3Cl₂ à N₂ + 6HCl

Lập PTHH của các phản ứng oxi hoá khử sau :

Mg là chất khử ; (trong AlCl₃) là chất oxi hoá

Phương trình sẽ là :

3Mg + 2AlCl_3--->3MgCl₂ + 2Al

(trong KClO₃) vừa là chất khử vừa là chất oxh

Phương trình sẽ là : 4KClO₃ ---> KCl + 3KClO₄

(trong KClO₃) là chất oxi hóa ;  (trong KClO₃) là chất khử

Phương trình sẽ là : 2KClO₃ ---> 2KCl + 3O₂

 (trong FeS₂) là chất khử ;  là chất oxi hoá

Phương trình sẽ là :

        4FeS₂ + 11O₂ à 2Fe₂O₃ + 8SO₂

 (trong MnO₂) là chất oxi hoá ; (trong HCl) là chất khử

 Phương trình sẽ là :

    MnO₂ + 4HCl à MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O