Dấu hiệu phản ứng

DẤU HIỆU PHẢN ỨNG HÓA HỌC

 Phương pháp
Có chất mới tạo thành dựa vào dấu hiệu:
- Thay đổi màu sắc.
- Tạo chất bay hơi.
- Tạo chất kết tủa.
- Tỏa nhiệt hoặc phát sáng.
 Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hãy cho biết trong các quá trình biến đổi sau đây,hiện tượng nào là hiện tượng vật lí? Hiện tượng hoá học? Viết các phương trình chữ của các phản ứng hoá học

a) Đốt cồn (rượu etylic) trong kk, tạo ra khí cacbonic và nước.

b) Chế biến gỗ thành giấy, bàn ghế…

c) Đốt bột nhôm trong không khí, tạo ra nhôm oxit

d) Điện phân nước, ta thu được khí hiđrô và khí oxi

Lời giải

a) Rượu etylic + Oxi Nước +cacbonic

c) Nhôm + Oxi nhôm oxit

d) Nước  Hidro + Oxi

Ví dụ 2: Bỏ quả trứng  vào dung dịch axit clo hidric thấy sủi bọt ở vỏ trứng. Biết rằng axit clohidric đã tác dụng với canxi cacbonat (chất này trong vỏ trứng) tạo ra canxi clorua (chất này tan), nước và khí cacbon dioxit thoát ra. Hãy chỉ ra dấu hiệu để nhận biết có phản ứng xảy ra. Ghi lại phương trình chữ của phản ứng?

Lời giải

Dấu hiệu để nhận biết phản ứng xảy ra là quả trứng sủi bọt, do khí cacbon dioxit thoát ra ngoài.

Phương trình phản ứng:

Axit clohidric  + canxi cacbonat  -> canxi clorua + cacbon dioxit + nước

Chất phản ứng: axit clohidric và canxi cacbonat.

Sản phẩm: canxi clorua, khí cacbon dioxit và nước.

Ví dụ 3
Hãy chỉ ra dấu hiệu nhận biết các phản ứng hóa học sau:
a) Đun nóng thuốc tím kali pemanganat (màu tím) sau một thời gian chuyển thành màu đen là mangan đioxit.
b) Thổi hơi vào dung dịch nước vôi trong chứa canxi hidroxit, thì trên bề mặt xuất hiện một ván trắng là canxi cacbonat.
c) Khi cho bồ tạt vào lọ mực xanh chứa  đồng sunfat, thì màu của lọ mực nhạt dần đến trong suốt đồng thời có chất rắn lắng xuống đáy lọ.
d) Cây nến đang cháy, cây nến càng lúc càng ngắn lại.
e) Sao chổi là một hành tinh mà khi di chuyển, kéo theo vô vàn những hạt bụi vũ trụ. Khi tiến gần đến Mặt trời, các hạt bụi này bốc cháy, sáng rực và ánh sáng này có thể nhìn thấy từ Trái đất.

Lời giải

a) Dấu hiệu: từ màu tím chuyển sang màu đen.
b) Dấu hiệu: xuất hiện ván trắng.
c) Dấu hiệu: xanh ® trong suốt, có chất rắn lắng xuống.
d)  Dấu hiệu: hình dạng ngắn lại.
e) Dấu hiệu: bốc cháy, sáng rực.

Bài tập áp dụng

Bài 1. Ghi lại PT chữ, nêu dấu hiệu xảy ra phản ứng của các hiện tượng mô tả sau đây:
a) Sắt cháy trong oxi không có ngọn lửa, không khói nhưng sáng chói, tạo ra các hạt nhỏ nóng chảy màu nâu là oxit sắt từ. 
b) Lưu huỳnh cháy trong không khí với ngọn lửa nhỏ, màu xanh nhạt. Đưa lưu huỳnh đang cháy vào bình oxi nó cháy mãnh liệt hơn nhiều tạo thành khói màu trắng (chủ yếu là lưu huỳnh đioxit).
Bài 2
a) Khi cho một mẩu vôi sống (có tên là canxi oxit) vào nước, thấy nước nóng lên, thậm chí có thể sôi lên sùng sục, mẩu vôi sống tan ra. Hỏi có phản ứng hóa học xảy ra không? Vì sao?
b) Viết phương trình hóa học bằng chữ cho phản ứng vôi tôi, biết vôi tôi tạo thành có tên là canxi hidroxit.