Phương pháp giải bài tập peptit - protein

 BÀI TẬP PEPTIT – PROTEIN

Dạng 1: PHẢN ỨNG TẠO PEPTIT

1. Phản ứng tạo peptit :  - Aminoaxit đơn no có CTTQ : C_nH_{2n +1}NO₂

-        Phản ứng tạo đipeptit : chứa 2 gốc  – amnoaxit, khi tạo đipeptit loại 1 phân tử H₂O

              2C_nH_2n+1NO₂            C_2nH_4nN₂O₃     +          H₂O

-        Phản ứng tạo Tripeptit : chứa 3 gốc  – amnoaxit, khi tạo đipeptit loại 2 phân tử H₂O

              3C_nH_2n+1NO₂            C_3nH_{6n – 1} N₃O₄            +          2H₂O

-        Phản ứng tạo Polipeptit : chứa m gốc  – amnoaxit, khi tạo đipeptit loại (m-1) phân tử H₂O

              mC_nH_2n+1NO₂           C_m.nH_{2m.n – m +2} N_mO_m+1           +          (m-1)H₂O

-        Định luật BTKL suy ra : m_Aminoaxit      = m_peptit + m_nước

          2. Công thức tính đồng phân pepit

          Peptit có n gốc   - Aminoaxit sẽ có n ! đồng phân

Ví dụ 1 : Hỗn hợp X chứa 0,2mol Glyxin và 0,1 mol Alanin. Khối lượng đipeptit tối đa tạo thành là

A. 27.72                           B. 22,7                                                C. 22,1                                                D. 21,2

Lời giải

Ta có  

Ap dụng ĐLBTKL suy ra m_peptit = 0,2.75 + 0,1.89 – 0,15.18 = 21,2 gam chọn D

Ví dụ 2 : Aminoaxit đơn chức X chứa 15,73%N về khối lượng. X tạo Octapeptit Y. Y có phân tử khối là bao nhiêu?

A. 586                                          B. 771                                     C. 568                                     D. 686

Lời giải

Đặt X : 2C_nH_2n+1NO₂      \(\rightarrow\)     C_2nH_4nN₂O₃     +          H₂O

Vậy M_Y = 8.89 – 7.18 = 586 đvc chọn A

Ví dụ 3 ( B – 2010):Đipeptit X mạch hở và Tripeptit Y mạch hở đều đượ tạo nên từ một aminoaxit (no, mạch hở, trong phân tử chứa 1 nhom NH₂- và 1 nhóm –COOH). Đốt hoàn toàn 0,1 mol Y thu được tổng khối lượng CO₂ và H₂O bằng 54,9 gam. Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol X, sản phẩm thu được dẫn qua nước vôi trong dư thu m gam kết tủa. Giá trị m?

A. 45                                            B.120                                      C. 30                                       D. 60

Lời giải

Ví dụ 4 : Hỗn hợp X cứa Glyxin và Alanin. Tổng số đipeptit và tripeptit tạo được từ X là

A. 8                                                     B. 10                           C. 14                                       D. 12

Lời giải

Tổng số đipeptit và tripepptit = 2² + 2³ = 12 chọn D

Dạng 2 : PHẢN ỨNG THỦY PHÂN PEPTIT

Thủy phân peptit có n gốc   - Aminoaxit thu được

Số đipeptit tối đa là : n – 1

Số tripeptit tối đa : n – 2

Số tetrepeptit tối đa : n – 3

Chú ý :

- Dựa vào phương trình thủy phân để tìm mối quan hệ số mol của các chất trong một phương trình phản ứng để xác định số mol hoặc loại peptit.

 - Khối lượng mol của n-peptit = α-amino axit×n - 18(n-1).

- Đốt cháy peptit tạo ra từ α-amino axit no, mạch hở chứa một nhóm NH₂ và một nhóm COOH theo phương trình tổng quát sau:

[C_aH_2a+1O₂N]_n(1-n)H₂O + (3a.n-1,5n)/2 O₂ → a.n CO₂ +(2a.n-n+2)/2 H₂O + n/2 N₂

Ví dụ 1 : Trích đoạn đầu của phân tử  peptit : Gly-Phe-Val-Glu- Cys-Cys-Ala- Ser-Leu-Tyr-Gln. Dùng enzym Proteaza thủy phân đoạn peptit trên thu tối đa bao nhiêu đipepti

A. 10                                            B. 9                                                     C. 8                                                     D. 11

Lời giải

Đoạn peptit trên có 11 gốc   - Aminoaxit nên tạo 11 – 1 = 10  đipeptit chọn A

Ví dụ 2 : Thủy phân hoàn tòan m gam tetrapeptit : Ala-Ala-Ala-Ala (mạch hở) thu hỗn hợp gồm 28,48 gam Alanin, 32 gam Ala-Ala và 27,72 gam Ala-Ala-Ala. Giá trị m là

A. 90,6                                                B. 111,74                                            C. 81,54                      D. 66,44

Lời giải

n_Ala-Ala-Ala = 0,12 mol

n_Ala-Ala = 0,2 mol

n_Ala = 0,32 mol

Ta có m _sp = 28,48 + 32 + 27,72 = 88,2 gam loại A,B

Phản ứng :       Ala-Ala-Ala-Ala         +    3H₂O →    4Ala

                                    x                             3x             4x

                   Ala-Ala-Ala-Ala         +          H₂O     → 2Ala-Ala

                         y                                  y                      2y

                  Ala-Ala-Ala-Ala         +          2H₂O   → 2Ala +  Ala-Ala

                        z                                  2z             2z               z

                   Ala-Ala-Ala-Ala         +          H₂O→  Ala     + Ala-Ala-Ala

                       0,12                             0,12     0,12                0,12

Thử với đáp án C : m_nước = 88,2 – 81,54 = 6,66 suy ra n_nước = 0,37

BÀI TẬP ÁP DỤNG

Câu 1. Tripeptit X có công thức cấu tạo sau: Lys-Gly-Ala. Tính khối lượng muối thu được khi thủy phân hoàn toàn 0,1 mol X trong trong dung dịch H₂SO₄ loãng. (Giả sử axit lấy vừa đủ).?

            A. 70,2 gam                                        B. 50,6 gam    

               C. 45,7 gam                                        D. 35,1 gam

Câu 2. Đun nóng 0,1 mol tripeptit X có cấu trúc là Ala-Gly-Glu trong dung dịch NaOH (lấy dư), sau phản ứng hoàn toàn, tính khối lượng muối thu được?

            A. 39,9 gam                                        B. 37,7 gam    

               C. 35,5 gam                                        D. 33,3 gam

Câu 3. Từ 3 α-amino axit X, Y, Z có thể tạo thành mấy tripeptit mạch hở trong đó có cả X, Y, Z?

            A. 5                             B. 6                             C. 3                             D. 4

Câu  4. Cho 1 mol peptit X mạch hở có phân tử khối là 461gam/mol  thủy phân (xt enzim) thu được hỗn hợp các α-aminoaxit có tổng khối lượng là 533 gam/mol. Hãy cho biết X thuộc loại:

            A. hexapeptit                                     B. tetrapeptit  

                C. pentapeptit                                    D. tripeptit

Câu 5. Thủy phân hoàn toàn 1 mol peptit X mạch hở thu được 2 mol alanin; 1 mol glyxin và 1 mol valin. X có bao nhiêu CTCT?

            A. 6                             B. 24                           C. 8                             D. 12

Câu  6.Brađikinin có tác dụng làm giảm huyết áp. Đó là một nonapeptit có công thức là:

Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg

Khi thuỷ phân không hoàn toàn peptit này có thể thu được bao nhiêu tripeptit nào có chứa phenylalanin (Phe)?

            A. 3                             B. 5                             C. 6                             D. 4

Câu 7. Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khác loại mà khi thủy phân hoàn toàn đều thu được 3 aminoaxit: glyxin, alanin và phenylalanin?

           A. 6.                            B. 9.                            C. 4.                            D. 3.

Câu 8. Cho 13,32 gam peptit X do n gốc alalin tạo thành, thủy phân hoàn toàn trong môi trường axit thu được 16,02 gam alalin duy nhất. X thuộc loại nào?

       A.Tripeptit                                        B. Tetrapeptit

      C. Hexapeptit                                      D. Đipeptit

Câu  9.Khi thủy phân hoàn toàn 65 gam một oligopeptit X thu được 22,25 gam alalin và 56,25 gam glyxin. X thuộc loại nào?

       A. Tripeptit                                        B. Tetrapeptit

      C. Hexapeptit                                      D. Đipeptit

Câu  10. Đề thi tuyển sinh đại học Khối B- 2012): Đun nóng m gam hỗn hợp gồm a mol tetrapeptit mạch hở X và 2a mol tripeptit mạch hở Y với 600 ml dung dich NaOH 1M vừa đủ. Sau khi các phản ứng kết thúc, cô cạn dung dịch thu được 72,48 gam muối khan của các amino axit đều có một nhóm -COOH và một nhóm -NH2 trong phân tử. Giá trị của m là:

       A. 51,72.                    B. 54,30.                     C. 66,00.                     D. 44,48

ĐÁP ÁN