30 Bài tập phản ứng este hóa và điều chế este (có lời giải chi tiết)

 BÀI TẬP PHẢN ỨNG ESTE HÓA VÀ ĐIỀU CHẾ ESTE

(Có lời giải chi tiết)

 Câu 1: Cách nào sau đây dùng để điều chế etyl axetat ?

A. Đun hồi lưu hỗn hợp etanol, giấm và axit sunfuric đặc.

B. Đun hồi lưu hỗn hợp axit axetic, rượu trắng và axit sunfuric.

C. Đun hỗn hợp etanol, axit axetic và axit sunfuric đặc trong cốc thuỷ tinh chịu nhiệt.

D. Đun hồi lưu hỗn hợp etanol, axit axetic và axit sunfuric đặc.

Câu 2:  Khi cho axit axetic phản ứng với axetilen ở điều kiện thích hợp ta thu được este có công thức là

A.  CH₂=CH-COOCH₃.

B. CH₃COOCH=CH₂.

C. CH₃COOCH₂CH₃.

D. HCOOCH₂CH₃.

Câu 3:  Este phenyl axetat CH₃COOC₆H₅ được điều chế bằng phản ứng nào ?

A. CH₃COOH + C₆H₅OH (xt, t^o).

B. CH₃OH + C₆H₅COOH (xt, t^o).

C. (CH₃CO)₂O + C₆H₅OH (xt, t^o).

D. CH₃OH + (C₆H₅CO)₂O (xt, t^o).

Câu 4: Cho phản ứng este hóa :  RCOOH   + R’OH  ↔  R-COO-R’ + H₂O

Để phản ứng chuyển dịch ưu tiên theo chiều thuận  người ta thường :

A. Dùng H₂SO₄ đặc để hút nước và làm xúc tác.

B. Chưng cất để tách este ra khỏi hỗn hợp phản ứng.

C. Tăng nồng độ của axit hoặc ancol.

D. Tất cả đều đúng.

Câu 5:  Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. Sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol luôn là este

B. Vinyl axetat không phải là sản phẩm của phản ứng este hóa

C. Phản ứng cộng axit axetic với axetilen thu được este

D. Phản ứng este hóa là phản ứng thuận nghịch

Câu 6:  Đun nóng hỗn hợp gồm glixerol cùng axit axetic và axit propionic, (xúc tác H2SO4 đặc) thì sốTrieste tối đa thu được là:

A. 5            B. 4             C. 6            D. 7

Câu 7:  Dầu chuối là este có tên isoamyl axetat, được điều chế từ

A. CH₃OH, CH₃COOH.

B. (CH₃)₂CH-CH₂OH, CH₃COOH.

C. C₂H₅COOH, C₂H₅OH.

D. CH₃COOH, (CH₃)₂CH-CH₂-CH₂OH.

Câu 8: Một số este được dùng trong hương liệu, mĩ phẩm, bột giặt là nhờ các este

A. là chất lỏng dễ bay hơi.

B. có mùi thơm, an toàn với người.

C. có thể bay hơi nhanh sau khi sử dụng.

D. đều có nguồn gốc từ thiên nhiên.

Câu 9:  Cho các este: vinyl axetat, vinyl benzoat, etyl axetat, isoamyl axetat, phenyl axetat, anlyl axetat . Số este có thể điều chế trực tiếp bằng phản ứng của axit và ancol tương ứng (có H₂SO₄ đặc làm xúc tác) là:

A. 5            B. 3             C. 2            D. 4

Câu 10:  Hỗn hợp X gồm 1 ancol no, đơn chức và 1 axit no, đơn chức mạch hở.Chia X thành 2 phần bằng nhau.

- Đốt cháy hoàn toàn phần 1 sản phẩm thu được cho qua bình nước vôi trong dư thấy có 30g kết tủa.

- Phần 2 được este hoá hoàn toàn vừa đủ thu được 1 este, đốt cháy este này thu được khối lượng H₂O là:

A. 1,8g                 B. 3,6g                 C. 5,4g                 D. 7,2g

Câu 11: Cho 30 gam axit axetic tác dụng với 92 gam ancol etylic có mặt H₂SO₄ đặc. Khối lượng este thu được khi hiệu suất phản ứng 60% là

A. 26,4 gam.                            B. 27,4 gam.

C. 28,4 gam.                            D. 30,4 gam.

Câu 12:  X là hỗn hợp gồm HCOOH và CH₃COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 21,2 gam X tác dụng với 23 gam C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc, đun nóng) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất este hóa đều đạt 80%). Giá trị m là

A. 40,48 gam.

B. 23,4 gam.

C. 48,8 gam

D. 25,92 gam.

Câu 13:  Đun nóng 6 gam CH₃COOH với 9,2 gam C₂H₅OH (có H₂SO₄ đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân cân bằng thì được 5,5 gam este. Hiệu suất phản ứng este hóa là

A. 55%                 B. 62,5%.             C. 75%.                D. 80%.

Câu 14:  Hỗn hợp X gồm HCOOH và CH₃COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 5,3 gam X tác dụng với 5,75 gam C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất các phản ứng este hóa đều bằng 80%). Giá trị của m là

A. 10,12 gam.                B. 6,48 gam.                  C. 8,1 gam.          D. 16,2 gam.

Câu 15: Khi thực hiện phản ứng este hoá 1 mol CH₃COOH và 1 mol C₂H₅OH, lượng este lớn nhất thu được là 2/3 mol. Để đạt hiệu suất cực đại là 90% (tính theo axit) khi tiến hành este hoá 1 mol CH3COOH cần số mol C₂H₅OH là (biết các phản ứng este hoá thực hiện ở cùng nhiệt độ)

A. 0,342.              B. 2,925               C. 2,412.              D. 0,456.

Câu 16:  Cho 0,3 mol axit X đơn chức trộn với 0,25 mol ancol etylic đem thực hiện phản ứng este hóa thu được thu được 18 gam este. Tách lấy lượng ancol và axit dư cho tác dụng với Na thấy thoát ra 2,128 lít H₂. Vậy công thức của axit và hiệu suất phản ứng este hóa là

A. CH₃COOH, H% = 68%.

B. CH₂=CH-COOH, H%= 78%

C. CH₂=CH-COOH, H% = 72%.

D. CH₃COOH, H% = 72%.

Câu 17:  Oxi hoá anđehit OHCCH₂CH₂CHO trong điều kiện thích hợp thu được hợp chất hữu cơ X. Đun nóng hỗn hợp gồm 1 mol X và 1 mol ancol metylic với xúc tác H₂SO₄ đặc thu được 2 este Z và Q (M_Z< M_Q) với tỷ lệ khối lượng m_Z : m_Q = 1,808. Biết chỉ có 72% ancol chuyển thành este. Số mol Z và Q lần lượt là

A. 0,36 và 0,18.    

B. 0,48 và 0,12.        

C. 0,24 và 0,24. 

D. 0,12 và 0,24.

Câu 18:  Khối lượng axit metacrylic và ancol metylic lần lượt cần lấy để điều chế được 100 kg poli(metylmetacrylat) là bao nhiêu ? (Cho biết hiệu suất toàn bộ quá trình điều chế đạt 80%)

A. 86 kg và 32 kg.

B. 107,5 kg và 40 kg.

C. 68,8 kg và 25,6 kg.

D. 75 kg và 30 kg

Câu 19: Hỗn hợp A gồm axit axetic và etanol. Chia A thành ba phần bằng nhau.

          + Phần 1 tác dụng với Kali dư thấy có 3,36 lít khí thoát ra.

          + Phần 2 tác dụng với Na₂CO₃ dư thấy có 1,12 lít khí CO₂ thoát ra. Các thể tích khí đo ở đktc.

          + Phần 3 được thêm vào vài giọt dung dịch H₂SO₄, sau đó đun sôi hỗn hợp một thời gian. Biết hiệu suất của phản ứng este hoá bằng 60%. Khối lượng este tạo thành là bao nhiêu?

A. 8,80 gam

B. 5,20 gam

C. 10,56 gam              

D. 5,28 gam

Câu 20:  Để đốt cháy hoàn toàn 1 mol  axit cacboxylic đơn chức X cần đủ 3,5 mol O₂. Trộn 7,4 gam X với lượng đủ ancol no Y (biết tỉ khối hơi của Y so với O₂ nhỏ hơn 2). Đun nóng hỗn hợp với H₂SO₄ làm xúc tác. Sau khi phản ứng hoàn toàn thu được 8,7 gam este Z  (trong Z không còn nhóm chức nào khác). Công thức cấu tạo của Z là:

A. C₂H₅COOCH₂CH₂OCOC₂H₅             

B. C₂H₃COOCH₂CH₂OCOC₂H₃

C. CH₃COOCH₂CH₂OCOCH₃                                         

D. HCOOCH₂CH₂OCOH

Câu 21:  Giả sử trong điều kiện thích hợp, người ta thực hiện được phản ứng este hóa vừa đủ giữa 12,4 gam etylenglicol với m gam hỗn hợp hai axit hữu cơ đơn chức no mạch hở đồng đẳng kế tiếp, thu được 32 gam hỗn hợp ba este đa chức. Công thức hai axit hữu cơ đem dùng là:

A. HCOOH, CH₃COOH           

B. CH₃COOH, CH₃CH₂COOH

C. CH₃CH₂COOH, CH₃CH₂CH₂COOH

D. C₃H₇COOH, C₄H₉COOH

Câu 22: Hỗn hợp E gồm 3 este có số mol bằng nhau, đa chức của axit oxalic và hai rượu đơn chức, no, mạch hở, đồng đẳng kế tiếp. Thực hiện phản ứng xà phòng hóa hoàn toàn 4,8 gam hỗn hợp E bằng dung dịch xút vừa đủ thì thấy đã dùng hết 19,48 ml dung dịch NaOH 11% (có khối lượng riêng 1,12 g/ml). Công thức của hai rượu tạo nên hỗn hợp E là:

A. CH₃OH, C₂H₅OH

B. C₄H₉OH, C₅H₁₁OH

C. C₂H₅OH, C₃H₇OH    

D. C₅H₁₁OH, C₆H₁₃OH

Câu 23:  Hỗn hợp M gồm ancol no, đơn chức X và axit cacboxylic đơn chức Y, đều mạch hở và có cùng số nguyên tử C, tổng số mol của hai chất là 0,5 mol (số mol của Y lớn hơn số mol của X). Nếu đốt cháy hoàn toàn M thì thu được 33,6 lít khí CO₂  (đktc) và 25,2 gam H₂O. Mặt khác, nếu đun nóng M với H₂SO₄  đặc để thực hiện phản ứng este hoá (hiệu suất là 80%) thì số gam este thu được là

A. 22,80               B. 34,20               C. 27,36               D. 18,24

Câu 24:  Đốt cháy hoàn toàn 7,6 gam hỗn hợp gồm một axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức (có số nguyên tử cacbon trong phân tử khác nhau) thu được 0,3 mol CO₂ và 0,4 mol H₂O. Thực hiện phản ứng este hóa 7,6 gam hỗn hợp trên với hiệu suất 80% thu được m gam este. Giá trị của m là

A. 4,08.                B. 6,12.                C. 8,16.                D. 2,04

Câu 25:  Hỗn hợp A gồm 1 axit no đơn chức và một axit không no đơn chức có một liên kết đôi ở gốc hiđrocacbon. Khi cho a gam A tác dụng hết với CaCO₃ thoát ra 1,12 lít CO₂ (đktc). Hỗn hợp B gồm CH₃OH và C₂H₅OH khi cho 7,8 gam B tác dụng hết Na thoát ra 2,24 lít H₂ (đktc). Nếu trộn a gam A với 3,9 gam B rồi đun nóng có H₂SO₄ đặc xúc tác thì thu được m gam este (hiệu suất h%). Giá trị m theo a, h là

A. (a +2,1)h%.            B. (a + 7,8) h%.            

C. (a + 3,9) h%.   D. (a + 6)h%.

Câu 26:  Cho 4 mol axit axetic tác dụng với hỗn hợp chứa 0,5 mol glixerol và 1 mol etilenglicol (xúc tác H₂SO₄). Tính khối lượng sản phẩm thu được ngoài nước biết rằng có 50% axit và 80% mỗi ancol phản ứng.

A. 312 g               B. 156,7 g            C. 170,4 g            D. 176,5 g

Câu 27:  Cho biết hằng số cân bằng của phản ứng este hoá: CH₃COOH + C₂H₅OH   CH₃COOC₂H₅  + H₂O    có  K = 4

Nếu cho hỗn hợp cùng số mol axit và ancol tác dụng với nhau thì khi phản ứng đạt đến trạng thái cân bằng thì % ancol và axit đã bị este hoá là

A. 50%.                B. 66,7%.             C. 33,3%.             D. 65%.

Câu 28:  Biết rằng phản ứng este hoá

           CH₃COOH  +  C₂H₅OH ---> CH₃COOC_2­H₅  +  H₂O   có hằng số cân bằng K = 4,

Tính % ancol etylic bị este hoá nếu bắt đầu với C_C2H5OH = 1 M, C_CH3COOH = 2 M.

A. 80%                 B. 68%                          C. 75%                  D. 84,5%

Câu 29:  Khi đun nóng 25,8 gam hỗn hợp ancol etylic và axit axetic có H₂SO₄ đặc làm xúc tác thu được 14,08 gam este. Nếu đốt cháy hoàn toàn lượng hỗn hợp đó thu được 23,4 ml H₂O (lỏng). Tìm thành phần trăm khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đầu và hiệu suất của phản ứng este hoá.

A. 55,3% C₂H₅OH; 44,7% CH₃COOH và hiệu suất 80

B. 60,0% C₂H₅OH; 40,0% CH₃COOH và hiệu suất 75%

C. 45,0% C₂H₅OH; 55,0% CH₃COOH và hiệu suất 60%   

D. 53,5% C₂H₅OH; 46,5% CH₃COOH và hiệu suất 80%

LỜI GIẢI CHI TIẾT