Nguyên tố hóa học (Có bài tập áp dụng)

ĐẠI CƯƠNG VỀ NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

I.     LÝ THUYẾT

1.   Nguyên tố hóa học là gì?

-       Là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.

-       Số proton là số đặc trưng của 1 nguyên tố.

2.        Kí hiệu hóa học

-       Mỗi nguyên tố được biểu diễn bằng 1 kí hiệu hóa học (KHHH)

         VD:  + Nguyên tố Natri được kí hiệu : Na

                  + Nguyên tố Oxi được kí hiệu: O

3.        Nguyên tử khối

-       Đơn vị cacbon: theo qui ước, người ta lấy  khối lượng của nguyên tử cacbon làm đơn vị khối lượng nguyên tử, gọi là đơn vị cacbon.

VD: C = 12 đvC, H = 1 đvC; O = 16 đvC; Ca = 40 đvC; Cl = 35,5 đvC…

-       Nguyên tử khối: là khối lượng của 1 nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon.

-       Mỗi nguyên tố có nguyên tử khối riêng biệt.

-       Có trên 110 nguyên tố (trong đó có 92 nguyên tố tự nhiên).

-       Oxi là nguyên tố phổ biến nhất.

II. BÀI TẬP CỦNG CỐ

Bài 1. Điền vào chỗ trống với cụm từ thích hợp

1. Những nguyên tử có cùng……trong hạt nhân đều là những ……. cùng loại, thuộc cùng một………. hóa học.
2. Mỗi ……. được biểu diễn bằng 1 …………

Bài 2.

1. Nguyên tố hóa học là gì?
2. Cách biểu diễn nguyên tố hóa học? Cho ví dụ.

Bài 3.

1. Cách viết 2 C; 5 O; 3 Ca lần lượt chỉ ý gì?
2. Hãy dùng chữ số và kí hiệu hóa học diễn đạt các ý sau: ba nguyên tử nitơ, bảy nguyên tử canxi, bốn nguyên tử natri.

Bài 4. Lấy bao nhiêu phần khối lượng của nguyên tử cacbon làm đơn vị cacbon? Nguyên tử khối là gì?

Bài 5. Hãy so sánh nguyên tử magie nặng hơn hay nhẹ hơn bằng bao nhiêu lần so với:

1. Nguyên tử cacbon.
2. Nguyên tử lưu huỳnh.
3. Nguyên tử nhôm.

Bài 6. Nguyên tử X nặng gấp 2 lần nguyên tử nitơ. Tính nguyên tử khối và cho biết X thuộc nguyên tố nào? Viết kí hiệu hóa học của nguyên tố đó.

Bài 7.

1. Biết giá trị khối lượng tính bằng gam của nguyên tử cacbon là 1,9926 . 10^-23 (g). hãy tính xem một đơn vị cacbon tương ứng bao nhiêu gam?
2. Khối lượng tính bằng gam của nguyên tử nhôm là A, B, C hay D?

                A. 5,432 . 10^-23 g       B. 6,023 . 10^-23  g      C. 4,483 . 10^-23 g       D. 3,990 . 10^-23 g

HƯỚNG DẪN GIẢI.

Bài 1.

1.  Những nguyên tử có cùng số proton trong hạt nhân đều là những nguyên tử  cùng loại, thuộc cùng một nguyên tố hóa học.
2. Mỗi nguyên tố hóa học được biểu diễn bằng 1 kí hiệu hóa học.

Bài 2.

1. Nguyên tố hóa học là những nguyên tử cùng loại, có cùng số protron trong hạt nhân.
2. Kí hiệu hóa học biểu diễn nguyên tố. VD:  C = 12 đvC; Na = 23 đvC; O = 16 đvC; N = 14 đvC.

Bài 3.

1. Cách viết 2 C; 5 O; 3 Ca lần lượt cho ta biết có hai nguyên tử cacbon, năm nguyên tử oxi và ba nguyên tử oxi.
2.   – Ba nguyên tử nitơ: 3 N.

            – Bảy nguyên tử canxi: 7 N.

            – Bốn nguyên tử natri: 4 Na.

Bài 4.

Đơn vị cacbon có khối lượng bằng  khối lượng nguyên tử cacbon. 1đvC =  C.

Nguyên tử khối là khối lượng của nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon.

Bài 5.

Bài 6.

Do nguyên tử X nặng gấp hai lần nguyên tử nitơ nên nguyên tử khối của X là: X = 2 x 14 = 28 (đvC).

Nguyên tử X có nguyên tử khối là 28. Vậy nguyên tử X là silic.

Ki hiệu hóa học là Si.

Bài 7.

1. Ta có: C = 12đvC = 1,9926. 10^-23

       → 1đvC =   1,6605. 10^-24 (g)

              2. Khối lượng tình bằng gam của nguyên tử nhôm là:

        m_Al = 27 ddvC = 27. 1,6605. 10^-24= 4,48335. 10^-23  4,483 . 10^-23g .

Đán án đúng : C.