Đại cương về polime - Tính chất hóa học, điều chế

ĐẠI CƯƠNG VỀ POLIME (TIẾP)

IV – TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Phản ứng giữ nguyên mạch polime

a) Poli(vinyl axetat) (PVA) tác dụng với dung dịch NaOH:

b) Cao su thiên nhiên tác dụng với HCl: 

                                                                                                         Cao su hiđroclo hóa 
c) Poli(vinyl clorua) (PVC) tác dụng với Cl₂: (giả sử cứ 2 mắt xích thế 1 nguyên tử clo) 

                                                                                   Tơ clorin

2. Phản ứng phân cắt mạch polime

a) Phản ứng thủy phân polieste: 

b) Phản ứng thủy phân polipeptit hoặc poliamit: 

                                        Nilon – 6 
c) Phản ứng thủy phân tinh bột, xenlulozơ 
d) Phản ứng nhiệt phân polistiren 

3. Phản ứng khâu mạch polime

a) Sự lưu hóa cao su: 
Khi hấp nóng cao su thô với lưu huỳnh thì thu được cao su lưu hóa. Ở cao su lưu hóa, các mạch polime được nối với nhau bởi các cầu –S–S– (cầu đisunfua)

b) Nhựa rezit (nhựa bakelit): 
Khi đun nóng nhựa rezol thu được nhựa rezit, trong đó các mạch polime được khâu với nhau bởi các nhóm –CH₂– (nhóm metylen)

Polime khâu mạch có cấu trúc mạng không gian do đó trở nên khó nóng chảy, khó tan và bền hơn so với polime chưa khâu mạch

V – ĐIỀU CHẾ

Có thể điều chế polime bằng phản ứng trùng hợp hoặc trùng ngưng

1. Phản ứng trùng hợp

a) Khái niệm: 
- Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome), giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử rất lớn (polime) 
- Điều kiện cần về cấu tạo của monome tham gia phản ứng trùng hợp phải có là: 
+ Liên kết bội. Ví dụ: CH₂ = CH₂, CH₂ = CH–C₆H₅ 
+ Hoặc vòng kém bền: Ví dụ: 

b) Phân loại: 
- Trùng hợp chỉ từ một loại monome tạo homopolime. Ví dụ:
 
- Trùng hợp mở vòng. Ví dụ: 

                                                                                                            Nilon – 6 (tơ capron) 
- Trùng hợp từ hai hay nhiều loại monome (gọi là đồng trùng hợp) tạo copolime. Ví dụ: 

                                                                                                                  Poli(butađien – stiren) (cao su buna – S)

2. Phản ứng trùng ngưng

a) Khái niệm: 
- Trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác (như H₂O) 
- Điều kiện cần để có phản ứng trùng ngưng là: các monome tham gia phản ứng trùng ngưng phải có ít nhất hai nhóm chức có khả năng phản ứng để tạo được liên kết với nhau 
b) Một số phản ứng trùng ngưng: 

                axit ε-aminocaproic                                     Nilon – 6 (tơ capron) 

                     axit ω-aminoenantoic                                  Nilon – 7 (tơ enan) 




                                                                                                                                       Nhựa rezol

BÀI TẬP ÁP DỤNG

Câu 1. Hợp chất nào sau đây không thể tham gia phản ứng trùng hợp ?

            A. axit amino axetic                B. caprolactam             

            C. metyl metacrylat                D. buta- 1,3-dien

Câu 2. Hợp chất hoặc cặp hợp chất nào sau đây không thể tham gia phản ứng trùng ngưng?

            A. Phenol và fomandehit                                             B. buta-1,3-dien và stiren

            C. Axit adipic và hexammetylen điamin                          D. Axit - aminocaproic

Câu 3. Loại cao su nào sau đây là kết quả của phản ứng đồng trùng hợp ?

            A. Cao su buna                                   B. Cao su buna – N    

            C. Cao su isopren                                D. Cao su clopen

Câu 4. Polime nào sau đây thức tế không sử dụng làm chất dẻo ?

            A. Poli(metyl metacrilat)                                 B. Cao su buna         

           C. Poli(viny clorua )                                        D. Poli(phenol fomandehit)

Câu 5. Loại tơ nào sau đây thường dùng để dệt vải may quần áo ấm hoặc bện thành sợi “len” dệt áo rét ?

            A. Tơ capron                                                   B. Tơ nilon 6 – 6         

            C. Tơ lapsan                                                    D. Tơ nitron

Câu 6. Tơ nilon 6 – 6 là:

            A. Hexancloxiclohexan                   

            B. Poliamit của axit  - aminocaproic

            C. Poliamit của axit adipic và hexametylendiamin               

            D. Polieste của axit adipic và etylen glycol

Câu 7. Dùng Polivinyl axetat có thể làm được vật liệu nào sau đây ?

            A. chất dẻo                 B. cao su                        C. Tơ                           D. Keo dán

Câu 8. Trong các Polime sau: tơ tằm, sợi bông, len, tơ enang, tơ visco, tơ nilon 6 – 6, tơ axetat. Loại tơ có nguồn gốc xenlulozơ là:

            A. sợi bông, len, tơ axetat, tơ visco                        B. tơ tằm, sợi bông, nilon 6-6

            C. sợi bông, len, nilon 6-6                                     D. tơ visdo, nilon 6-6, tơ axetat

Câu 9. Phản ứng trùng hợp là phản ứng:

          A. Cộng hợp liên tiếp phân tử nhỏ (Monome) giống nhau thành một phân tử lớn (Polime)

          B. Cộng hợp liên tiếp phân tử nhỏ (Monome) giống nhau thành một phân tử lớn (Polime) và giải phóng phân tử nhỏ

          C. Cộng hợp liên tiếp phân tử nhỏ (Monome) thành một phân tử lớn (Polime) và giải phóng phân tử nhỏ

         D. Cộng hợp liên tiếp phân tử nhỏ (Monome) giống nhau hoặc gần giống nhau thành một  phân tử lớn (Polime).                                                                                                                                                                                            

Câu 10. Chất nào sau đây tạo phản ứng trùng ngưng ?

            A. Acol etylic và hexametylendiamin                       B. axit- amino enantoic

            C. axit stearic và etylenglicol                                 D. axit oleic và glixerol

ĐÁP ÁN