Các dạng bài tập về amin

Các dạng bài tập về amin

Dạng 1: Số đồng phân của amin đơn chức

Với amin no, đơn chức mạch hở : C_nH_{2n + 3}N

Tổng số công thức cấu tạo 2 ^{( n -1 )}

Tổng số công thức cấu tạo bậc 1 : 2^{( n – 2)}

Tổng số công thức cấu tạo bậc 2 :    

Ví dụ: Cho amin no đơn chức có %N = 23,72% . Tìm số đồng phân bậc 3 của amin đó

A. 1                             B.2                              C.3                              D.4

PP: amin no đơn chức => CT: C_nH_2n+3N

=>  %N =  Giải ra được n = 3

=> CT : C₃H₇N₂ => Có đồng phân bậc 3 là 1

Dạng 2: So sánh tính bazơ của các amin

(R_thơm)₃N < (R _thơm)₂NH < R_thơmNH₂ < NH₃ < R_no NH₂ < (R_no)₂NH < (R_no)₃N

   Chú ý rằng với gốc R_no càng cồng kềnh thì ảnh hưởng không gian của nó càng lớn làm cản trở quá trình H⁺ tiến lại gần nguyên tử N nên (R_no)₂NH < (R_no)₃N sẽ không còn đúng nữa.

Ví dụ 1: So sánh tính bazơ của các hợp chất hữu cơ sau: NH₃ , C₂H₅NH₂ , CH₃NH₂ , C₆H₅NH₂ , (C₆H₅)₂NH , (C₂H₅)₂NH , C₆H₅ CH₂NH₂ ?

(C₂H₅)₂NH > C₂H₅NH₂ > CH₃NH₂ > NH₃ > C₆H₅> CH₂NH₂ > C₆H₅NH₂ > (C₆H₅)₂NH

Ví dụ 2:  Cho các chất: (1) amoniac.  (2) metylamin.            (3) anilin.         (4) dimetylamin.

Tính bazơ tăng dần theo thứ tự nào sau đây?

A. (1) < (3) < (2) < (4).                                   B. (3) < (1) < (2) < (4).

C. (1) < (2) < (3) < (4).                                   D. (3) < (1) < (4) < (2).

Amoniac : NH₃ ; metyamin : CH₃NH₂ ; anilin : C₆H₅NH₂     ; dimetyl amin : CH₃ – NH – CH₃

Dựa vào tính chất trên : anilin có vòng benzen(gốc phenyl) => Tính bazo yếu nhất

NH₃ ở mức trung gian > C₆H₅NH₂

Amin bậc I (CH₃NH₂) < Amin bậc 2 (NH₃ – NH –NH₃)

=> Thư tự : C₆H₅NH₂ < CH₃ < CH₃NH₂<(CH₃)₂NH

Dạng 3: Xác định số nhóm chức :

Nếu đề bài cho số mol amin và số mol axit (H+) lập tỉ số : Số nhóm chức =  \(\frac{nH+}{n amin}\)

Nếu amin chỉ có 1N => số chức = 1

Ví dụ: Để trung hòa 50 ml dd amin no , (trong amin có 2 nguyên tử Nito ) cần 40 ml dd HCl 0,1 M . CM của đimetyl amin đã dùng là :

A.0,08M          B.0,04M          C.0,02M          D.0,06M

Amin có 2 N => amin có số chức = 2 ADCT : namin = nHCl/2 = 0,002 mol => CM amin = 0,04 M

Dạng 4 : Xác đinh công thức của amin dựa vào phản ứng cháy

n_{O2phản ứng} = n_CO2 + H₂O

m_amin =  m_C      +         m_H       +         m_N

Đốt amin no 2 chức ta có :

Lưu ý: Khi đốt cháy 1 amin ngoài không khí thì:

          n_{N2 sau phản ứng} = n_{N2 sinh ra từ phản ứng đốt cháy amin} + n_{N2 có sẵn trong không khí}

Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn amol hh X gồm 2 amin no đơn chức liêm tiếp nhau thu được 5,6 lít CO2 (đktc) và 7,2 g H2O . Giá trị của a là :

A. 0,05 mol                 B.0,1 mol                    C.0,15 mol                  D.0,2 mol

Tìm CT 2 amin đó ?

Lời giải

AD CT : n_amin = (n_H2O – n_CO2)/1,5

                        = (0,4 – 0,25)/1,5 = 0,1 mol

CT amin : n =  => Amin có CT : C_nH_2n+1NH₂

 n = 2 và n = 3 :C₂H₅NH₂ và C₃H₇NH₂

Ví dụ 2 : Đốt cháy hoàn toàn V lit amin X bằng lượng O₂ đủ tạo 8V lit hỗn hợp gồm khí CO₂, N₂ và hơi nước ( các thể tích khí đo trong cùng điều kiện. Amin X tác dụng HNO₂ ở nhiệt độ thường tạo khí N₂. X là

A. CH₃-CH₂-CH₂-NH₂                                       B. CH₂=CH-CH₂-NH₂           

C. CH₃-CH₂-NH-CH₃                                         D. CH₂=CH-NH-CH₃            

Lời giải

Do X tác dụng HNO₂ ở nhiệt độ thường tạo N₂, nên X là amin bậc 1 ( loại C, D)

Đặt X : C_xH_yN.

Ví dụ 3 : Đốt cháy hoàn toàn amin X thu 4,48 lit CO₂ (đkc) và 6,3 gam nước. Tính thể tích không khí tối thiểu để đốt X ?

1. 24 lit                           B. 34 lit                                               C. 43 lit                       D. 42 lit

Lời giải

Ta có  

Nên  suy ra V_{không khí} = 5.22,4.0,375 = 42lit

Dạng 5: Cho amin tác dụng với dd muối của kim loại

Một số muối dễ tạo kết tủa hidroxit với dd amin

Ví dụ: AlCl₃ + 3CH₃NH₂ + 3H₂O Al(OH)₃ + 3CH₃NH₃Cl

Lưu ý: Tương tự như NH₃ các amin cũng tạo phức chất tan với Cu(OH)₂, Zn(OH)₂, AgCl…

Ví dụ: Khi sục khí CH₃NH₂ tới dư vào dd CuCl₂ thì ban đầu xuất hiện kết tủa Cu(OH)2 màu xanh nhạt, sau đó kết tủa Cu(OH)₂ tan trong CH₃NH₂ dư tạo thành dd phức [Cu(CH₃NH₂)₄](OH)₂màu xanh thẫm.

         2CH₃NH₂ + CuCl₂ + H₂O  Cu(OH)₂ + 2CH₃NH₃Cl

         Cu(OH)₃ + 4CH₃NH₂   [Cu(CH₃NH₂)₄](OH)₂