Tính chất hóa học của kim loại (Có bài tập áp dụng)

TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA KIM LOẠI

A. LÝ THUYẾT CẦN NHỚ

I. TÁC DỤNG VỚI PHI KIM

1. Tác dụng với oxi

- Kim loại (trừ Au, Ag, Pt) tác dụng với oxi tạo oxit.

2Mg + O₂   →  2MgO

2Al + 3O₂  →   2Al₂O₃

3Fe + O₂   →  Fe₃O₄

2. Tác dụng với phi kim khác

- Tác dụng với Cl₂: tạo muối clorua (kim loại có hóa trị cao nhất)

Cu+ Cl₂  → CuCl₂

Al + Cl₂  → AlCl₃

Fe+ Cl₂  → FeCl₃

Nếu Fe dư:

Fe_dư + FeCl₃  → FeCl₂

- Tác dụng với lưu huỳnh: khi đun nóng tạo muối sunfua (trừ Hg xảy ra ở nhiệt độ thường)

Cu + S  → CuS

Fe + S → FeS

Hg + S → HgS

=> Khi cần gom thủy ngân dùng bột thủy ngân tuyệt đối không để tay tiếp xúc trực tiếp với thủy ngân. VD: vỡ cặp nhiệt độ

II. TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH AXIT (HCl, H₂SO₄ loãng….)

Fe + HCl → FeCl₂ + H₂

Zn + H₂SO₄ loãng → ZnSO₄ + H₂

Chú ý: Với axit H₂SO₄ đặc

2Ag + H₂SO₄ đặc,  nóng→ Ag₂SO₄ + SO₂ ↑ + 2H₂O

2Al + 6H₂SO₄ đặc, nóng → Al₂(SO₄)₃ + 3SO₂↑ + 6H₂O

III. TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH MUỐI

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

Nhận xét: Cu hoạt động hóa học mạnh hơn Ag

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Nhận xét: Fe hoạt động hóa học mạnh hơn Cu

=> Hoạt động hóa học của Fe> Cu> Ag

KẾT LUẬN: Kim loại hoạt động hóa học mạnh hơn (trừ Na, K, Ca, Ba…) có thể đẩy kim loại hoạt động yếu hơn ra khỏi dung dịch muối, tạo thành muối mới và kim loại mới.

B. BÀI TẬP CỦNG CỐ

Câu 1. Axit H₂SO₄ loãng phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào dưới đây?

  A. FeCl₃ , MgO, Cu, Ca(OH)₂                                               B. NaOH, CuO, Ag, Zn

  C. Mg(OH)₂ , CaO, K₂SO₃ , NaCl                                         D. Al. Al₂O₃ , Fe(OH)₃ , BaCl₂

Câu 2. Trong các cặp chất sau đây, cặp chất nào xảy ra phản ứng ?

  A. Cu + ZnSO₄              B. Ag + HCl                            C. Ag + CuSO₄                   D. Zn + Pb(NO₃)₂

Câu 3. Để oxi hóa hoàn toàn một kim loại R thành oxit phải dùng một lượng oxi bằng 40% lượng kim loại đã dùng. R là kim loại nào sau đây ?

  A. Fe                             B. Al                                       C. Mg                                 D. Ca

Câu 4. Cho các kim loại Fe, Cu, Ag, Al, Mg. Trong các kết luận sau đây, kết luận nào sai ?

A. Kim loại tác dung với dung dịch HCl, H₂SO₄ loãng: Cu, Ag

B. Kim loại tác dụng với dung dịch NaOH: Al                                                                                      

C. Kim loại không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội: Al, Fe                                                                                      

D. Kim loại không tan trong nước ở nhiệt độ thường: Tất cả các kim loại trên

Câu 5. Hóa tan hoàn toàn 18 gam một kim loại M cần dùng 800ml dung dịch HCl 2,5M. Kim loại M là kim loại nào sau đây? (biết hóa trị của kim loại trong khoảng từ I đến III).

  A. Ca                                          B. Mg                         C. Al                                  D. Fe

Câu 6. Tính chất hóa học chung của kim loại gồm:

A. Tác dụng với phi kim, tác dụng với axit                               

B. Tác dụng với phi kim, tác dụng với bazơ, tác dụng với muối                                                

C. Tác dụng với phi kim, tác dụng với axit, tác dụng với muối                                                 

D. Tác dụng với oxit bazơ, tác dụng với axit

Câu 7. Đốt cháy hoàn toàn 9,6 gam một kim loại M (chưa rõ hóa trị) trong bình chứa khí clo nguyên chất. Sau khi phản ứng kết thúc, để nguội thì thu được 20,25 gam muối clorua. Kim loại M là :

  A. Fe                             B. Al                                       C. Cu                                  D. Zn

Câu 8. Để hòa tan hoàn toàn 1,3 gam kẽm thì cần 14,7 gam dung dịch H₂SO₄ 20%. Khi phản ứng kết thúc khối lượng hiđro thu được là:

  A. 0,03 gam                   B. 0,06 gam                            C. 0,04 gam                        D. 0,02 gam

Câu 9. Trong hợp chất oxit của kim loại A thì oxi chiếm 17,02% theo khối lượng. Kim loại A là:

  A. Cu                             B. Zn                                       C. K                                   D. Na

Câu 10. Một bạn học sinh đã đổ nhằm dung dịch sắt (II) sunfat vào lọ chứa sẵn dung dịch kẽm sunfat. Để thu được dung dịch chứa duy nhất muối kẽm sunfat, theo em dùng kim loại nào ?

  A. Đồng                         B. Sắt                                      C. Kẽm                               D. Nhôm

Câu 11. Hòa tan 2,7 gam kim loại A bằng dung dịch H₂SO₄ loãng dư. Sau phản ứng thu được 3,36 lít H₂ (đktc). Kim loại A là:

  A. Fe                             B. Sn                                       C. Zn                                  D. Al

Câu 12. Một kim loại có những tính chất (vật lí và hóa học) như sau:

- Hợp kim của nó với các kim loại khác, được ứng dụng trong công nghệ chế tạo máy bay, tên lửa.

- Phản ứng mãnh liệt với axit clohiđric.

- Phản ứng với dung dịch kiềm, giải phóng khí hiđro

- Nhẹ, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

Đó là kim loại:

  A. Kẽm                          B. Vàng                                                                              C. Nhôm     D. chì

Câu 13. Cho 1,08 gam kim loại Z vào dung dịch H₂SO₄ loãng dư. Lọc dung dịch, đem cô cạn thu được 6,84 gam một muối khan duy nhất. Vậy kim loại Z là:

  A. Niken                        B. Canxi                                  C. Nhôm                            D. Sắt

Câu 14. Kim loại nhôm bị hòa tan bởi H₂SO₄ loãng, thu được muối sunfat và khí hiđro. Hãy chọn phản ứng để mô tả hiện tượng trên.

 A. Al + H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + H₂                                                                                                                              

B. 2Al + H₂SO₄ →   Al₂SO₄ + H₂                                                                                                    

C. Al + 3H₂SO₄ →   Al(SO₄)₃ + H₂       

D. 2Al + 3H₂SO₄ →  Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

C. ĐÁP ÁN