Xác định tên nguyên tố dựa vào PTPƯ

 XÁC ĐỊNH TÊN NGUYÊN TỐ DỰA VÀO PT PHẢN ỨNG

 I.Phương pháp

Dạng toán tìm tên nguyên tố A dựa vào phản ứng hóa học:

+ Giả thiết và đặt điều kiện cho bài toán để có thể viết được PTHH và đưa bài toán về dạng cơ bản.
+ Dựa vào phương trình tìm số mol của nguyên tố A hoặc hợp chất của nguyên tố A

+ Tìm tên nguyên tố A thông qua nguyên tử khối: M =

II.Bài tập vận dụng

Bài 1: Cho 12 gam một kim loại hoá trị II tác dụng hết với dung dịch H₂SO₄ loãng thu được 11,2l lit khí (đktc). Xác định kim loại hoá trị II?

Hướng dẫn giải:

Gọi kim loại hoá trị II là R

R + H₂SO₄ → RSO₄ + H₂

Số mol H₂ = 11,2/22,4= 0,5 (mol)

Từ pt => số mol R = số mol H₂ = 0,5 (mol)

Ta có: M_R = m_R/n_R = 12/0,5 = 24

Vậy kim loại cần tìm là Mg

Bài 2: Hoà tan hoàn toàn 1,44 gam kim loại R hoá trị II vào 250 ml dung dịch H₂SO₄ 0,3M thấy có khí thoát ra. Để trung hoà lượng axit dư phải dùng 60 ml dung dịch NaOH 0,5M. Xác định R?

Hướng dẫn giải:

R + H₂SO₄ → RSO₄ + H₂ (1)

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂­SO₄ + 2H₂O (2)

Số mol NaOH = 0,06*0,5 = 0,03 (mol)

Số mol H₂SO_{4 bđ} = 0,3 * 0,25 = 0,075 (mol)

Từ pt (2) => số mol H₂SO₄ (pt2) = Số mol NaOH/2 = 0,015 (mol)

=> số mol H₂SO_­4 (pt 1) = số mol H₂SO_{4 bđ} – số mol H₂SO₄ (pt2)

= 0,075 – 0,015 = 0,06 (mol)

Từ pt (1) => số mol R = số mol H₂SO₄ (pt 1) = 0,06 (mol)

=> M_R = m_R/n_R = 1,44/0,06 = 24

Vậy kim loại R là Mg

Bài 3: Hoà tan hoàn toàn 13 gam kim loại M bằng dung dịch H₂SO₄ loãng thu được 4,48 lit khí (đkc). Xác định kim loại M?

Hướng dẫn giải:

Với bài toán không cho hoá trị kim loại, ta biện luận: hoá trị kim loại là 1,2 hoặc 3

Gọi hoá trị của kim loại M là x

2M + xH₂SO₄ → M₂(SO₄)_x + xH₂

Số mol H₂ = 4,48/22,4 = 0,2 (mol)

Từ pt => số mol M = 0,2*2/x = 0,4 /x ( mol)

Ta có: M_M = m/n = 13x/0,4 = 32,5 x

Biện luận:

Vậy kim loại M là kẽm (M=65, hoá trị 2)

Bài 4: Cho 0,05 mol muối CaX₂ tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃ thu được 18,8 gam kết tủa. Công thức phân tử của muối?

Hướng dẫn giải:

CaX₂ + AgNO₃ → 2AgX + Ca(NO₃)₂      

0,05                    0,05

Từ pthh ta có: n_AgX = 2n_CaX2 = 2.0,05 = 0,1 mol

M_AgX =  = 188

=>108 + M_X = 188

=> M_X = 80 =>M là Brom

Bài 5: M là kim loại thuộc nhóm IIA.Hòa tan hết 10,8 gam hỗn hợp gồm kim loại M và muối cacbonat của nó trong dung dịch HCl, thu được 4,48 lit hỗn hợp khí A (đktc). Tỉ khối của A so với khí hiđro là 11,5.

1. Tìm kim loại M

2. Tính % thể tích các khí trong A.

Hướng dẫn giải:

1. Gọi số mol các chất trong hỗn hợp đầu: M = a mol; MCO₃ = b mol.

 M   +  2HCl    MCl₂  +  H₂                                                 (1)

            a                                         a                                (mol)

MCO₃   +  2HCl    MCl₂  +  CO₂  +  H₂O        (2)

            b                                                 b                       mol)  

Số mol H₂ =  = 0,2  nên:  a + b = 0,2                        (3)

M_A = 11,52 = 23 nên  hay 2a + 44b = 4,6 (4)

Theo bài: Ma + (M + 60)b = 10,8                                    (5)

Từ (3), (4), (5) ta tìm được: a = 0,1 mol; b = 0,1 mol; M = 24 (Mg).

2. %  = 50%; %  = 50%.

Bài 6: Hòa tan hết a gam oxit kim loại M (thuộc nhóm IIA) bằng một lượng vừa đủ dung dịch H₂SO₄ 17,5% thu được dung dịch muối có nồng độ 20%.

Xác định công thức oxit kim loại M.

Hướng dẫn giải:

Gọi số mol oxit MO = x mol.

MO   +  H₂SO₄    MSO₄  +  H₂O  

  x             x                 x                    mol

Ta có: (M + 16)x = a

Khối lượng dung dịch axit H₂SO₄ ban đầu =  = 560x (g)

Khối lượng dung dịch sau phản ứng = a + 560x = (M + 16)x + 560x.

 = (M+96)x

Theo bài: C% (MSO₄) = 20% nên:  =

          =>M = 24   =>M là Mg

Oxit kim loại cần tìm là MgO

Bài 7: Cho 10,8 gam một kim loại hóa trị III tác dụng với Cl₂ có dư thì thu được 53,4 gam muối. Xác định kim loại đem phản ứng?
Hướng dẫn giải:

Gọi kim loại hóa trị III chưa biết là R

Đặt nguyên tử khối của R là M với M > 0.
2R + 3Cl₂ ---> 2RCl₃
Cứ 2M gam R thì tạo ra 2(M + 35,5.3) gam RCl₃
Vậy 10,8 gam R thì tạo ra 53,4 gam RCl₃
---> 10,8.2(M + 35,5.3) = 53,4.2M
---> M = 27
Kết luận: Nguyên tố kim loại hóa trị III, có nguyên tử khối là 27 chính là Al.